Τετάρτη 10 Μαΐου στις 21:015

“Duende”

Βασισμένο στον “Θρήνο για τον Ignacio Sánchez Mejías”
του Federico García Lorca

Ο Federico García Lorca έγραψε τον θρήνο για τον στενό του φίλο Ignacio Sánchez Mejías, έναν άντρα με ξεχωριστή, πολύπλευρη προσωπικότητα, που ήταν και ταυρομάχος, που πληγώθηκε θανάσιμα από ταύρο κατά τη διάρκεια ταυρομαχίας στις 11 Αυγούστου του 1934, ημέρα Σάββατο, λίγο πριν τις 5.00μ.μ.

Duende
Το μυστηριώδες χάρισμα που έχουν τα προικισμένα άτομα, ιδιαίτερα οι τραγουδιστές του cante jondo. Το νόημα του duende, μπορεί ίσως εύστοχα να αποδοθεί στα ελληνικά ως δαιμονικό. Η ατόφια ποιητική αλήθεια είναι, στην έκφρασή της, το αποτέλεσμα της πάλης του καλλιτέχνη με το duende του.
«…Το duende είναι απαραίτητο για να επιτευχθεί με ευστοχία η αλήθεια της τέχνης. …o ταυρομάχος, που τον έχει δαγκώσει το duende, δίνει ένα μάθημα πυθαγόρειας μουσικής, που μας κάνει να ξεχνάμε πως πετά συνεχώς την καρδιά του στα κέρατα του ταύρου».
Federico García Lorca

Picasso και ταυρομαχίες
Παρότι ο Picasso πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία, η καρδιά του έμεινε πάντα στην Ισπανία. Ήταν παθιασμένος με τους ταύρους. Γι’ αυτόν ήταν σύμβολα της μυθικής εξουσίας, αλλά και της ανικανότητας και θνησιμότητας. Το πάθος των ταυρομαχιών τον είχε κυριεύσει από τα παιδικά του χρόνια, κάτι που φαίνεται από το πρώτο κιόλας έργο του, το οποίο απεικονίζει έναν Torero ντυμένο στα κίτρινα. Για τον Πικάσο, που συχνά απεικόνισε τον εαυτό του ως ταύρο ή Μινώταυρο, η ταυρομαχία ήταν μια ερωτική τελετουργία.
Οι ταυρομαχίες είναι συνεχώς παρούσες στο έργο του, όχι μόνο γιατί ήταν οπαδός, αλλά και γιατί του χρησίμευαν ως μεταφορές για τα ζωώδη πάθη που ελλοχεύουν στον άνθρωπο.

«Είναι αλήθεια ότι ο ταύρος πεθαίνει· αλλά κι ο ταυρομάχος μπορεί να πεθάνει. Αλλά πώς, και γιατί; Ο ταύρος πεθαίνει γεμάτος οργή, περηφάνια και λύσσα, για να σκοτώσει. Ο ταυρομάχος, όμως, ντυμένος στο μετάξι και στο χρυσάφι, λειτουργεί στην κίτρινη άμμο, κάτω από τις ακτίνες του ήλιου, στον ανοιχτό ουρανό· και παίζει με το θάνατο που σιμώνει, διαγράφοντας κύκλους γύρω από τη μέση του, Ταυρομάχοι, άντρες απ’ τα χωριά της Ισπανίας, γιατί πάτε προς το θάνατο; Για τη δόξα, δηλαδή για μια ψευδαίσθηση που τρέχει μέσα στο αίμα, για το χειροκρότημα που είναι το βραβείο της τρέλας! Ακόμα κι όταν όλες οι πόρτες της διασημότητας κλείσουν για τον ταυρομάχο, εκείνος πηδά στην αρένα για να γευτεί την περιπέτειά του με τον θάνατο, και πεθαίνει, αν αυτό συμβεί, χαμογελώντας ευχαριστημένος, διδάσκοντας την τέχνη να μην πεθαίνει κανείς· την τέχνη της ζωής».
Ignacio Sánchez Mejías

«…Γράφω ένα ποίημα για τον Ignacio Sánchez Mejías, έναν από τους πιο διάσημους ταυρομάχους μας, κι ελπίζω να κάνω κατανοητή την ηρωική, παγανιστική, λαϊκή και μυστικιστική ομορφιά που έχει ο αγώνας ανάμεσα σ’ έναν άντρα και σ’ έναν ταύρο… η ταυρομαχία είναι μια ιερή τελετή… μια αναπαράσταση δημόσια και σοβαρή της νίκης της ανθρώπινης αρετής πάνω στο κτηνώδες ένστικτο… είναι το παραστατικό αγωνιστικό σύμβολο της ανωτερότητας του πνεύματος πάνω στην ύλη, της νοημοσύνης πάνω στο ένστικτο, του χαμογελαστού ήρωα πάνω στο κτήνος με το αφρισμένο στόμα».
Federico García Lorca

Ερμηνεύουν
Βασίλης Σιάφης, Άκης Σιούτης, Έρη Γκαρτζονίκα, Μυρτώ Τασιούλα